Модон морь

Хоёр хүүхэдтэй нэгэн гэр бүл байжээ. Тэд амралтын өдөр гэр бүлээрээ салхинд гарахаар болов. Нэгэн сайхан үзэсгэлэнтэй газар очоод ээжийгээ хоол унд бэлдэж байх зуур хүүхдүүд нь аавынхаа хамт орчин тойронтойгоо танилцахаар явав. 

Тэд маш хол газар алхсан учир бага хүүхэд нь явдалдаа ядарч, аав руугаа өрөвдөлтэй харцаар харан

-Аав аа, би маш их ядарч байна. Намайг тэврээд яваач гэхэд аав нь ганц ч үг хэлэлгүй модноос нэг мөчир таслан авч хутгаар нямбай гэгч нь өөлөөд хүүхдэдээ хандан

-Үүнийг ав. Чамд сайхан морь бэлдээд өглөө гэж хэлэв.

Хүү нь морио баяр хөөртэйгөөр унан ээж рүүгээ гүйлээ. Аав, эгч хоёрыгоо хол орхисон байв. Аав  нь охин руугаа харан инээмсэглээд

-Охин минь, энэ бол амьдрал. Хүмүүс заримдаа сэтгэл санаагаар, заримдаа биеэрээ ядардаг. Тэр үед өөртөө түшиг болох нэг морь олж аваад түүнээсээ эрч хүчээ сэлбэж амьдрах хэрэгтэй. Энэ амьдралд түшиг болох тэр морь чинь чиний дотны сайн найз нөхөр чинь эсвэл нэг сайхан шүлэг, дуу, ном, бүр хүүхдийн инээмсэглэл ч байж болно шүү дээ гэж хэллээ.

Сургамжит өгүүллэг 3-аас...

READ MORE - Модон морь

Эх үр

1 настай байхад тань таныг өөрийн гараар хооллож ундлан, угааж цэвэрлэн бүхий л зүйлийг тань хийсэн. Шөнөжин уйлж, нойрыг нь хугаслаж түүнд хариу барьсан.

2 настай байхад тань танд алхахыг зааж өгсөн. Дуудахад нь зугтаж түүнд хариу барьсан.

3 настай байхад тань, танд гараа гарган сайхан хоол хийж өгсөн. Энгэр заам, ширээн доогуураа асган түүнд хариу барьсан.

4 настай байхад тань, гарт тань өнгийн харандаа бариулсан. Зураг зурж байна гээд гэрийн ханан дээгүүр сараачин түүнд хариу барьсан.

5 настай байхад тань, таныг хамгийн хөөрхөн хувцсаар гоёсон. Харсан шавар шавхай болгоноо туучин түүнд хариу барьсан.

6 настай байхад тань, таныг сургуульд чинь хүргэж өгсөн. Гудамжинд "Би сургуульд явахгүй ээ" хэмээн чарлан уйлж түүнд хариу барьсан.

7 настай байхад тань, танд бөмбөг бэлэглэсэн. Хөршийн цонхыг хагалж түүнд хариу барьсан.

8 настай байхад тань, танд төгөлдөр хуурын багш хөлсөлсөн. Нэг ч өдөр болов нотнуудаа цээжлэлгүй түүнд хариу барьсан.

10 настай байхад тань, найзуудын төрсөн өдрөөс авхуулаад бүх л газар таныг машинаар хүргэж өгсөн. Машинаас үсрэн буухдаа эргэж ч харалгүй түүнд хариу барьсан.

11 настай байхад тань, таныг найзтай чинь цуг кинонд дагуулж явсан. "Та бидэнтэй битгий суу, өөр газар суу" хэмээн ундууцаж түүнд хариу барьсан.

12 настай байхад тань, муу үлгэр дуурайлалтай телевизийн хөтөлбөрүүдийг үзэхийг хориглосон. Гадуур гарсан хойгуур нь бүгдийг нь үзэж түүнд хариу барьсан.

15 настай байхад тань, зуслан руу зуны амралтанд явуулсан. Нэг ч мөр захиа бичилгүй түүнд хариу барьсан.

17 настай байхад тань, найз хөвгүүнтэйгээ үдэшлэгт явахыг тань зөвшөөрсөн. Нэг ч удаа утасдалгүй санааг нь зовоож түүнд хариу барьсан.

19 настай байхад тань сургуулийн тань төлбөрийг төлсөн. Сургуулийн хотхонд машинаар хүргэж, ачаа тээшийг тань зөөж өгсөн. Найзууддаа шоолуулахаас ичин сургуулийн үүднээс хурдхан явуулан түүнд хариу барьсан.

21 настай байхад тань, ажил мэргэжил, байр суурийн тань талаар танд зөвлөгөө өгөхийг хүссэн. "Би тан шиг болохыг хүсэхгүй байна" хэмээн ширвэж түүнд хариу барьсан.

22 настай байхад тань, төгсөлтийн баярт тань ирж бахархалтайгаар таныг тэврэн үнссэн. Төгсөлтийн зугаалгын мөнгө нэхэн түүнд хариу барьсан.

24 насанд тань удаан хугацааны турш үерхэж буй найз залуутай тань танилцахыг хүссэн. "Хэзээ танилцуулахаа би мэдье" хэмээн аашилж түүнд хариу барьсан.

25 насанд тань хуримын бүхий л зүйлийг тань бэлдэн таны өмнөөс хамгийн ихээр баярлаж догдолсон. Холоос хол нүүж түүнд хариу барьсан.

30 насанд тань хүүхдийн асаргааны талаар зөвлөгөө өгч тусалсан. "Энэ хоцрогдсон аргуудыг одоо хэрэглэхээ больбол таарна" хэмээн мэдэмхийрч түүнд хариу барьсан.

40 насанд тань тан руу залган ойр дотны нэгэн хамаатны тань төрсөн өдөр удахгүй болох гэж байгааг сануулсан. "Ээж ээ, хийх ажил их байна, амжихгүй" хэмээн түүнд хариу барьсан.

50 насанд тань тэр хүндээр өвчлөн хэвтсэн. Хагас бүтэнсайн өдөр түүн дээр очиход тань маш их баярласан ч хөгшчүүдийн хүүхэд мэт аашилдгийг нь гайхан түүнд хариу барьсан.

Гэтэл нэг л өдөр тэр хорвоогоос хальсан. Тэр мөчийг хүртэл түүнд зориулж хэлээгүй болон хийгээгүй бүхэн тань аянга мэт бууж зүрхийг эмтэлсэн.

Сургамжит өгүүллэг 3-аас

READ MORE - Эх үр

Өчигдрөөс хурдан

Өглөө бүр Африкт нэгэн зээр сэрнэ. Толгойд нь ганц л бодол эргэлдэнэ. Хамгийн хурдан давхидаг арслангаас илүү хурдан давхих. Эс бөгөөс арслангийн хоол болно.

Өглөө бүр Африкт нэгэн арслан сэрнэ. Толгойд нь ганц л бодол эргэлдэнэ. Хамгийн хурдан давхидаг зээрнээс илүү хурдан давхих. Эс бөгөөс өлбөрч үхнэ. 

Та арслан ч бай, зээр ч бай өглөө болонгуут давхих хэрэгтэй. Харин давхихдаа өмнөх өдрөөсөө хурдан давхих хэрэгтэй гэдгээ бүү март.

Амьдралын төлөөх чармайлтыг энэ Африк зүйр үг хичнээн сайхан илэрхийлээ вэ. Хэрэв та арслан байгаад өмнөх өдөр хамгийн хурдан давхисан зээрийг барьж чадаагүй бол, мөн өнөөдөр зээр барихыг хүсч байвал нэг зүйлийг ойлгох хэрэгтэй. Хамгийн удаан зээр ч танаас хурдан болохыг. Тэгвэл та өнөөдөр өчигдрөөс илүү хурдан давхиж байж л энэ уралдаанд ялагч болох болно.

Хэрэв та зээр байгаад өчигдөр арслангийн идэш болохоос зайлж чадсан бол, мөн өнөөдөр ч идэш болохыг хүсэхгүй байгаа бол хурдаа өчигдрийнхөөс ихэсгэх хэрэгтэй. Учир нь өнөөдөр таны ээлж ч байж болох юм.

Өөрөөр хэлбэл, амьдралын уралдаанд хоцролгүй үлдэх ганц л зам бий. Өчигдрийнхөөс хурдан давхих... Үүнээс, түүнээс, энэнээс, тэрнээс биш. Харин өчигдрөөсөө л хурдан давхих хэрэгтэй. Та тий байж чаддаг уу?

                                                                                                                      Сургамжит өгүүллэг 3-аас...

READ MORE - Өчигдрөөс хурдан

Таны зүрх сэтгэлийн цаг агаар ямар байна вэ?

Одоо таны амьдралын цаг агаар ямар байна вэ?

Ямар ч үүлгүй цэлмэг байна уу?

Эсвэл манантай бүрхэг байна уу?

Үгүй бол цахилгаан цахиж, бороо орж байна уу?

Сүүлийн үед ойр орчмынхоо хүмүүсийг харахаар борооны хар үүл нүүгэлтсэн тэнгэр харж байгаа мэт санагдаж, сэтгэл өвдөх юм.

Бохир агаар, завгүй амьдралд энд тэндгүй шидэгдэх бидний биес аль хэдийн анхааруулах дохио анивчуулж, дээр нь бидний сэтгэл санаа хар салхинд дайруулсан аятай онцын шалтгаангүй боловч уйтгарладаг болжээ. Бид сэтгэлийн шархаар дүүрч, хэрэв хэн нэгэн жаахан л гар хүрэх юм бол шууд тэсрэхэд бэлэн байгаа бөмбөг шиг болчихсон байх юм. Бүрхэг өдөр, бохирдсон агаар мэт бидний сэтгэлийг дахин цэлмэг болгож болох болов уу? Намрын намуухан өдрүүд таны бие болоод сэтгэлийг цэлмэг болгох болтугай.

Гэр бүл-Аз жаргал сэтгүүлээс...

READ MORE - Таны зүрх сэтгэлийн цаг агаар ямар байна вэ?

Санаж яв

Хананд өлгөсөн дипломуудын аль нь хүнийг жинхэнэ хүн болгох зүйл биш гэдгийг санаж яв.

Хайр гэдэг үг хэр их хэрэглэгдэнэ, утга агуулга нь төдий чинээ суларна гэдгийг санаж яв. Үйл хөдлөлөөрөө илэрхийл.

Ярилцаж буй хүнээ эвгүй байдалд оруулахгүй байх болон өөрийн үзэл бодлоо хамгаалах хоёрын хоорондох торгон зурвасыг олох маш хэцүү гэдгийг санаж яв.

Үнэнч найзууд болон үнэнч хайрын дундуур юу ч орж чадахгүй болохыг санаж яв.

Туршлага нь хэдэн оймс элээсэнтэй чинь биш, амьдралдаа юу амссантай чинь холбоотой болохыг санаж яв.

Гэр бүлийнхэн цаг ямагт чиний дэргэд байж чадахгүй. Хамаатан биш ч байсан бусад хүмүүсээс хайр, итгэл сурч болдгийг, гэр бүл заавал мах цусаар холбоотой байх албагүй гэдгийг санаж яв.

Хичнээн ойр дотно байсан ч хамгийн сайн найзууд нэг нэгнийгээ гомдоох үе байдгийг, иймээс тэднийг өршөөж сурах хэрэгтэйг санаж яв.

Заримдаа зөвхөн бусдыг уучлах нь хангалтгүй байж болох юм. Хүн өөрийгөө ч мөн уучлах хэрэгтэй гэдгийг санаж яв.

Зүрх сэтгэл чинь хичнээн их шаналан өвдөж байсан ч дэлхий бидний төлөө эргэлдсээр байгаа гэдгийг санаж яв.

Бидний хяналтаас гадуурх нөхцөл байдал амьдралд нөлөөлсөн байж болно. Гэвч хэн байх, ямаршуу явахаа бид өөрсдөө л шийддэг гэдгийг санаж яв.

Хоёр хүний маргалдах нь тэдний бие биедээ дургүй болохыг батлахгүй. Маргалдахгүй байх нь ч дуртай гэдгийг баталж чадахгүй болохыг санаж яв.

Бүхий л бэрхшээлүүд боломж агуулж байдаг бөгөөд уг бэрхшээл нь боломжийнхоо хажууд өчүүхэн зүйл болохыг санаж яв.

Хайрыг алдах амархан. Харин алдсаныхаа дараа харамсах хэцүү гэдгийг санаж яв. 

Сургамжит өгүүллэг 3-аас...

READ MORE - Санаж яв

Хана уу? Гүүр үү?

Маш удаан хугацааны турш хамт амьдарсан ах дүү хоёр байжээ. Нэгэн өдөр тэр хоёрын хооронд үл ойлголцох асуудал үүсч гэнэ. Ах дүү хоёрын дунд анх удаа ийм зүйл тохиолдож байгаа бөгөөд энэ явдал нь даамжирсаар ах дүүгийн харьцааг нь таслав. Тэд бие биедээ гомдоод зогсохгүй олон жил хамт хэрэглэсэн тариан талбай болон хөдөө аж ахуйн багаж хэрэгслээ ч салгацгаав.

Ялихгүй үйл ойлголцлоос болж хамаг зүйлээ салгаад зогсохгүй бие биедээ муу үг чулуудах болов. Тэдний хоорондын хүчтэй хэрүүл маргаан эцэстээ бие биеэсээ зугтсан чив чимээгүй амьдрал болон хувирлаа. Нэгэн өглөө ахынх нь гэрт нэгэн мужаан иржээ. Тэрээр гартаа том гэгч нь мужааны цүнх барьсан байлаа.

Гэрийн эзнээс ямар нэгэн хийлгэх ажил байгаа эсэхийг ийнхүү асуув:

-Их бага гэлгүй ямар нэгэн хийх ажил байвал танд тус болох гэсэн юм. Ямар ч ажил байсан хэдхэн өдрийн дотор хийж дуусгана гэхэд

-Тийм ээ, чамаар хийлгэх нэг ажил байна хэмээн дүүгийнхээ тариалан руу заан

-Тэр голын нөгөө талд манай хөршийнх байдаг юм. Өөрөөр хэлбэл, манай дүүгийн тариалангийн талбай байгаа. Өнгөрсөн долоо хоногийг хүртэл энэ талбай бид хоёрын дундых байсан юм. Харин тэр суваг татаж, хамтдаа эзэмшиж байсан газрын дундуур гол урсгасан гэв.

Ажил хайж ирсэн хүн түүний яриаг анхааралтай сонссоны дараа түүнээс ингэж асуув.

-Та надаар юу хийлгэмээр байна?

-Дүү маань намайг зовоохын тулд үүнийг хийсэн байх. Тиймээс би одоо түүний хийснээс илүү том зүйл хийх болно. Ах нь ингэж хэлээд мужааныг дагуулан малын хашаанд очоод тэнд байсан модыг харуулаад, тэр модоор хоёр тариалангийн хооронд гурван метр өндөр хана хийлгэхийг хүсэж байгаагаа хэлэв. Тэрээр мужаанд хандан

-Та хэдэн өдөр ч ажиллаж болно. Өөрөө мэдээд хий. Гол нь миний нүд дүүгийнхээ талбайг харахыг хүсэхгүй байна гэв. Мужаан толгойгоо дохин

-Таны байдлыг ойлголоо гэлээ.

Ах нь мужаанд хэрэгтэй бүх багаж хэрэгслийг өгөн ажиллах газрыг нь зааж өгсний дараа худалдаа хийхээр тосгон руу явжээ. Мужаан бүтэн өдрийн турш хэмжиж, огтолж, хадан ажлаа маш эрчимтэй хийв. Орой нар жаргах үед тэр ажлаа дуусгасан байлаа. Энэ үед ах нь худалдаагаа дуусгаад ирж байв. Тариалангийн талбайд ирэнгүүтээ ах нь мужааны хийсэн гүүрийг хараад нүд нь орой дээрээ гартал гайхжээ. Мужаан хананы оронд сувгийн нэг эргээс нөгөө эрэг хүртэл сунасан сүрлэг сайхан гүүр барьсан байв. Энэ нь яг л урлагийн бүтээл гэмээр үнэхээр сайхан гүүр байлаа. Ийнхүү гайхшран зогсож байтал өөдөөс нь нэг хүн өөрийг нь чиглэн ирж байв. Сайн хартал түүний хөрш буюу дүү нь байжээ. Дүү нь гараа алдлан гүүрний нөгөө талаас ирж байлаа. Дүү нь

-Миний танд үйлдсэн олон буруу зүйл болон хэлсэн муухай үгнүүдийн оронд энэ гүүрийг хийлгэснээр та өөрийгөө ямар ухаантай, ямар агуу хүн болохоо надад харууллаа. Та ч гэсэн гараа алдлан над дээр ирээч гэлээ.

Тэд гүүрний хоёр үзүүрээс бие бие рүүгээ гүйн гүүрний голд ирээд чангаар тэврэлдэв. Ах нь эргээд харахдаа цүнхэндээ юм хумаа цуглуулан хийчээд явахыг завдаж буй мужааныг харлаа. Тэгээд

-Та битгий яваач. Хүлээгээрэй. Танаар хийлгэх ажил дахиад байна гэхэд мужаан

-Би эндэх ажлаа бүгдийг нь хийчихлээ. Одоо би явах хэрэгтэй. Надад дахиад барих хэрэгтэй зөндөө гүүр байна гэжээ.

Хүмүүсийн харилцаанд үргэлж гүүр нь болж яваарай.

Сургамжит өгүүллэг 3-аас...

READ MORE - Хана уу? Гүүр үү?

Саад

Эрт урьд цагт нэгэн хаан амьдардаг байжээ. Тэр хаан нэг өдөр ордон руу хүрдэг зам дээр хад тавиулаад өөрөө цонхоор харан юу болохыг хүлээж суужээ. 

Өглөөнөөс үд хүртэл тэр замаар хаант улсын хамгийн баян чинээлэг худалдаачид, аянчид, ордныхон гээд олон янзын хүмүүс өнгөрчээ. Тэд бүгд л замд тээглэсэн хадыг тойрон гарч байлаа. Ихэнх нь хааныг их л чанга дуугаар шүүмжилж байв. Ард олноосоо авсан татвараа засварт хэрэглэсэнгүй гэцгээж байлаа. 

Эцэст нь тосгоны нэг тариачин замаар ирж байв. Ордонд жимс ногоо авч ирж байжээ. Үүрч ирсэн сагсаа газар буулгаад зам дээр тээглэсэн хадыг түлхэж эхлэв. Ихэд ядарч, хөлс нь урсаж байсан ч эцэст нь хүнд хадыг замаас зайлуулж чаджээ. Тариачин эр сагсаа үүрээд босох гэтэл түүний замаас зайлуулсан хадны доор байсан бяцхан нүхэнд ууттай зүйл байхыг харав. Онгойлгож үзтэл дүүрэн алт байлаа. Мөн хажууд нь хааны бичсэн зурвас байв. Зурваст "Хадыг замаас зайлуулсан хүн энэхүү алтыг авна" гэж бичжээ.

Тариачин эр болсон явдлаас их зүйл сурчээ. "Саад болгон бидний амьдралыг сайжруулах боломж юм."

Сургамжит өгүүллэг 3-аас...

READ MORE - Саад